SERBEST MESLEK FAALİYETİ VE SERBEST MESLEK KAZANCI
Serbest meslek faaliyeti, sermayeden çok şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari niteliği olmayan işlerin işverene bağlı olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır.
Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır.
SERBEST MESLEK KAZANCININ ÖZELLİKLERİ
- Serbest meslek faaliyetinde faaliyet kişisel sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılır.
- Bir işverene tabi olarak yürütülmez. (İşverene tabi olursa ücrettir.)
- Sermayeden ziyade şahsi çalışmaya, bilimsel veya mesleki bilgiye veya iktisada dayanır.
- Serbest meslek faaliyetinin devamlılık göstermesi gerekir.
SERBEST MESLEK KAZANCI SAYILAN HALLER
Bazı faaliyetler, yukarıda sayılan serbest meslek faaliyetinin özelliklerini taşımasa bile Gelir Vergisi Kanunu tarafından serbest meslek kazancı sayılmaktadır.
Bu faaliyetler:
- Tahkim işleri dolayısıyla hakemlerin aldıkları bedeller,
- Serbest meslek faaliyetinde bulunan kollektif ve adi şirketlerde ortaklar, adi komandit şirketlerde komanditeler,
- Gümrük komisyoncuları, bilumum borsa ajan ve acenteleri, noterler, noterlik görevini ifa ile mükellef olanlar ,
- Serbest meslek erbabını bir araya getirip kazançtan pay alanlar,
- Dava vekilleri, müşavirler, kurumlar ve tüccarlarla serbest meslek erbabının ticarî ve meslekî işlerini takip edenler ve konser veren müzik sanatçıları,
- Telif haklarının ve ihtira beratlarının sahibi veya kanuni mirasçıları tarafından satılması kiralanması,
- Vergi Usul Kanunu'nun 155 inci maddesinde belirtilen şartlardan en az ikisini taşıyan ebe, sünnetçi, sağlık memuru, arzuhalci, rehber gibi mesleki faaliyette bulunanlar.
Şahıs şirketlerinden serbest meslek faaliyeti ile uğraşan adi ve kolektif şirket ortakları ile adi komandit şirketlerin komandite ortakları serbest meslek erbabı sayılır ve bu kişilerin ortaklıktan aldıkları pay serbest meslek kazancıdır.